Biologisch dynamisch tuinieren in 2023

EEN SAMENVATTING VAN ENIGE BESCHRIJVINGEN OVER DE
TOEPASSING VAN BIOLOGISCH DYNAMISCH TUINIEREN IN 2023
In de biologisch dynamische teelt van gewassen wordt onder andere rekening gehouden met kosmische invloeden van zon, maan en planeten. Op grond daarvan heeft men door jarenlange waarnemingen op proefvelden vastgesteld, dat de stand van hemellichamen bevorderlijk, dan wel verstorend kan werken voor teeltwerkzaamheden.
Bepaalde constellaties werken gunstig op:
A wortelgewassen (bevordert stikstofbinding);
B bladgewassen (activeert calciumprocessen);
C bloemgewassen (activeert kali- en fosforactiviteiten);
D vruchtgewassen (activeert zwavelprocessen).

Iedere bewerking van de grond, werkzaamheid aan de plant zoals plukken,
snoeien, zaaien, poten, oogsten e.d. versterkt deze werkzaamheid.
Dierenriembeelden en hun invloed via zon, maan en planeten.
Stier, Maagd, Steenbok gunstige invloed op aarde processen (wortelgebied).
Vissen, Kreeft, Schorpioen gunstige invloed op waterprocessen (bladgebied).
Tweelingen, Weegschaal, Waterman gunstige invloed op lichtprocessen
(bloemgewassen)
Ram, Leeuw, Schutter gunstige invloed op vuurprocessen (vrucht-
zaadvorming).
Hemellichamen in relatie met elementen.
Zon, Aarde, Ringall aarde (wortelgebied).
Mars, Maan, Neptunus water (bladgebied)
Jupiter, Venus, Uranus lucht/licht (bloemgebied)
Saturnus, Mercurius, Pluto vuur (vrucht/zaadvorming).
Rudolf Steiner aan wie wij de sinds 1924 bestaande biologisch-dynamische
landbouwmethode te danken hebben, spreekt in zijn cursus over de
buitenplaneten Mars, Jupiter en Saturnus. Hij zegt daar, dat deze planeten via het kiezelachtige element uit de wereld van de gesteenten, aan de planten het vermogen geven voedingskwaliteit te ontwikkelen voor het voedsel van mens en dier. Een andere typering geeft hij van de impulsen die van de binnenplaneten Mercurius en Venus en van de Maan uitgaan en via het kalkachtige element aan de aarde worden doorgegeven. Die geven de plant haar regeneratieve vermogen.
Wat wil dat zeggen? Tot de voedingsfactoren behoren enerzijds krachten die in

2

de plant werken, anderzijds ook bepaalde stoffen zoals eiwitten, vetten,
koolhydraten en zouten.
Bij het regeneratieve vermogen gaat het om het vermogen steeds “weer te
keren”. De plant moet de mogelijkheid in zich dragen om zaad te vormen en het zaad moet kiem- en groei- vermogen hebben tot de volgende zaadvorming. Het gaat om de eigenschap op gezonde wijze onbeperkt plantengeneratie op plantengeneratie te kunnen laten volgen. Met eindeloze reeksen proeven heeft men voor deze aanwijzing bevestiging kunnen vinden. Die kwam vooral tot uiting als gezaaid was tijdens verduisteringen. Als er zaad in de aarde was gebracht wanneer Mars, Jupiter of Saturnus bedekt waren, dan groeiden de planten het eerste jaar wel, zij het met een wat lagere opbrengst en grotere gevoeligheid voor aantastingen, maar bij de nakomelingen van het volgende jaar bleek het vruchtorgaan niet goed ontwikkeld. Sla vormde geen krop, radijs geen echte knol en graan had een schamele korrelvorming. Was er echter bij een bedekking van Mercurius, Venus of van de Maan gezaaid, dan trad aanvankelijk
vooral een verminderde groei op, maar bij de nakomelingen van het volgende
jaar bleef veelal het regeneratieve vermogen in gebreke en was de kiemkracht zeer gering. Bij deze kwesties spelen ook Uranus, Neptunus en Pluto een duidelijke rol.
In 1991 was er een dag waarop veel te zaaien viel. Plotseling liet de zaaimachine het afweten en daardoor duurde het zaaien langer dan voorzien. Men naderde een ongunstige periode – die wordt in de zaaikalender met een grijs raster aangegeven – maar het zaaibed was goed en men zaaide de tarwe toch maar. De rogge, gerst en haver, die de zelfde dag kort daarvoor gezaaid was, kwam naderhand goed op maar de tarwe niet. Toen men de zaden nader bekeek, bleken ze al worteltjes gevormd te hebben en daarom wachtte men nog een week.
Tevergeefs, men was te dicht in de buurt gekomen van een conjunctie
(bedekking). Door de ontbrekende kracht van de bedekte planeet had het zaad wel kunnen wortelen, maar was het niet opgekomen. Een iets later zaaisel was uitstekend opgekomen.
Goede Vrijdag tot Pasen.
De dagen waarop Pasen valt worden bepaald door astronomische
gebeurtenissen. Uit ervaringen en onderzoekingen van de laatste 35 – 40 jaar van de familie Thun bleek, dat Goede Vrijdag en Stille Zaterdag geen geschikte dagen zijn om te zaaien, te planten of te verpoten. Dit negatieve effect op de plantengroei begint in de vroege ochtend van Goede Vrijdag en eindigt rond zonsopgang op Paaszondag.

3

Dagen waarop men in 2023 absoluut geen zaai- poot- oogst- snoei- of
grondbewerking uit moet voeren.
1 en 21 januari, 4 en 5 februari, 13, 14, 26 en 27 maart, 7, 8, 16 en 20 april, 3,
4, 11 en 17 mei, 6, 7, 22 en 23 juni, 3, 4 en 31 juli, 2, en 30 augustus, 3,18,
19 en 28 september, 24, 25, 26 en 27 oktober, 5, 6 en 21 november en 15 en
16 december.
Aardappelen
De laatste onderzoeksresultaten van Hans Bruinsma van de Stichting Agrikos
geven aan, dat grondbewerking tijdens een alternatieve Siderische Zonwerking
deze schimmelziekte doet teruglopen met gemiddeld bijna 90 %.Hij doet al
meer dan 30 jaar onderzoek naar deze ziekte. Die afwijkende Zon fase is de
Zon-Waterman periode, welke loopt van 15 februari t/m 11 maart. Het
hakken of spitten zou plaats kunnen vinden met de maan in de Stier (26, 27 en 28 februari of in de Maagd 8, 9 en 10 maart. Grondbewerking in de periode 19 april tot 14 mei moet zoveel mogelijk vermeden worden.
In het voorafgaande najaar wordt in de periode van 1 tot 19 november een
intensieve grondbewerking uitgevoerd. Dit bij voorkeur op dagen met de Maan in een aardebeeld of als het dan bijvoorbeeld te nat is, met de maan in een vuurbeeld. Deze data dus als voorbereiding voor 2023
Aardappelen groeien het evenwichtigste en gezondst als de akker in de herfst met verteerde compost is bemest. Alle opjagen van de groei werkt averechts.
De aardappel wil graag geplant worden als de zon voor de Vissen staat (12
maart t/m 19 april) en de maan in een wortelperiode is (17 en 18 maart en 4, 5, 6, 14 en 15 april). Op 7 maart is het volle maan. Worteldagen zijn ook het juiste moment voor hakken, aanaarden en preparaten spuiten. Om te oogsten verdienen te allen tijde worteldagen de voorkeur. De aardappel reageert erg positief op mierikswortel. Het verdient aanbeveling om op afstanden van 1 à 2 meter stukjes mierikswortel tussen de aardappelen te poten. Deze kunnen met het rooien wel weer worden opgeruimd, want als men ze lang laat staan, zijn ze moeilijk te verwijderen. Ze wortelen n.l. erg diep.
Aardbeien
In het voorjaar wordt alleen het onkruid verwijderd en zodra de vruchten aan de plant komen, kan er stro of dennennaalden tussen de planten gelegd worden, zodat de vruchten niet op de grond komen. Na het dragen leggen we de ranken in de lengterichting tussen de planten. Tussen de rijen rijpe compost inbrengen en licht inwerken(. Daarna op vruchtdagen nog 2 à 3 maal de grond lichtjes losmaken. Het gunstigst is alleen verplanten als zon en maan in de Leeuw staan. Dat is maar 1 à 3 dagen per jaar. ( in 2023 is dat 16, 17 en 18 augustus ).
Bonen
Grondbewerking kan het beste plaats vinden in de periode met de zon in de
Steenbok (19 januari t/m 14 februari ).
Het zaaien kan het beste plaats vinden bij voldoende opgewarmde grond met de zon in de Stier vanaf ± 14 mei t/m 20 juni) met de maan in een vuurbeeld (18, 26, 27 en 28 mei en 5, 14 en 15 juni). De verzorging is het beste op vruchtdagen.
Erwten
Grondbewerking kan het beste plaats vinden in de periode met de zon in de
Vissen (12 maart t/m 19 april ). Het zaaien zou plaats kunnen vinden met de
maan in een vuurbeeld (15, 16, 17 en 25 maart en 2, 3, 12 en 13 april) De beste opbrengsten worden verkregen als op worteldagen wordt geschoffeld (18 maart en 4, 5, 6, 14 en 15 april. Dan zijn er veel stikstofknolletjes aan de

4

wortels en zijn deze weer heel goed voor groenbemesting.
Koolsoorten, ook Bloemkool, koolrabi en Broccoli
De eerste grondbewerking voor broccoli en rode kool, zou plaats kunnen vinden in de periode dat de zon voor de Waterman staat. Dat is de periode van 15 februari t/m 11 maart. Voor de andere koolsoorten is dit als de zon in de Vissen staat. Dat is de periode van 12 maart t/m 19 april. Koolsoorten vallen onder de bladvruchten en dienen normaal gesproken op bladdagen gezaaid, geschoffeld en verzorgd te worden. Het blijkt echter, dat de bewerking op wisselende grondbewerkingstijden veel aantastingen voorkomt, terwijl het voor het groeipatroon weinig uitmaakt. Het oogstbare deel van bloemkool en koolrabi ontwikkelt zich ook het beste bij zaaien en verzorgen op bladdagen.

Spruitkool

altijd voor 21 juni uitplanten om een betere zetting te krijgen. Moeten
koolsoorten langere tijd worden bewaard, dan moet de laatste keer schoffelen, en de oogst, op bloem- of vrucht dagen plaats vinden. Men is er lange tijd van uitgegaan, dat hetzelfde gold voor broccoli, maar dit bleek niet te kloppen. Bij proeven bleek, dat voor broccoli de bloemdagen het beste waren.
Kropsla (vergelijkend zaaitijdonderzoek met 2 soorten).
Bij de biologisch dynamische vereniging doet men al meer dan 30 jaar proeven met kropsla. In 1989 deed men serieonderzoek naar 15 – 20 zaaisels van 2 slarassen, Meikoningin en een nieuw ras van de firma Hilde, Mercurius.
Conclusie: Over het geheel geven bladdagen de beste opbrengsten.
Prei
Grondbewerking in de periode dat de zon in de Waterman staat (15 februari t/m 11 maart ). Het zaaien kan plaats vinden in een periode met maan in een waterbeeld (15 en 25 februari of 4 maart).
Rode bieten
Bieten laten zich graag zaaien als de zon voor de Vissen staat ( 12 maart t/m 19 april) en de maan de aardewerking van worteldagen doorgeeft (18 maart en 4, 5, 6 en 14 april). Staat de zon voor de Ram (20 april t/m 14 mei) dan bestaat altijd het gevaar voor het optreden van de bietenvlieg. U kunt dan beter bladdagen kiezen voor het zaaien en met alle schoffel- en verzorgingswerk overschakelen naar worteldagen.
N.B. De opbrengst is bij blad- en worteldagen ongeveer gelijk, maar bladdagen brengen bij het bewaren gauw rotting.
Spinazie
Spinazie heeft ook graag in de voorafgaande herfst bemesting met compost.
Als de zon voor de Vissen staat( 12 maart t/m 19 april ) en de maan voor een sterrenbeeld, dat een bladimpuls doorgeeft (21 en 22 maart en 9, 10 en 18 en 19 april ), is dat het gunstigste moment om te zaaien. Voor de herfstteelt is dat als de zon voor de Tweelingen, de Kreeft of de Leeuw staat (21 juni t/m 15 september) en de maan voor een waterbeeld (blad dag) staat. Ongeveer drie weken na het zaaien kun je in het open veld met het schoffelen beginnen op bladdagen.
De onder een bladimpuls verbouwde en verzorgde vrucht heeft een laag
nitraatgehalte, maar een hoog suiker- en ijzergehalte en vertoont dus echte
kwaliteitskenmerken.

Snijbloemen
Snijbloemen die op bloemdagen zijn gezaaid, geschoffeld en gesneden, hebben

5

de mooiste kleuren en de zuiverste geur. Uit vergelijking van snijmomenten
blijkt, dat planten gesneden op bloemdagen, steeds nieuwe bloemen vormen, gesneden op bladdagen, veel nieuw blad en gesneden op vruchtdagen, weinig nieuwe bloemen, die heel snel in zaadvorming overgaan.
Tomaten reageren op overeenkomstige wijze als snijbloemen. Het zijn echte vruchtplanten. Die moeten worden gezaaid, geschoffeld en verzorgd op
vruchtdagen. Neem je bijvoorbeeld zijscheuten op bladdagen weg, dan duurt het niet lang of er treedt schimmel op. Voor het wegnemen van scheuten zijn vruchtdagen het beste. Minder goed zijn bloemdagen.
Tuinbonen
Veeljarige vergelijkingen laten zien, dat dit gewas het beste gedijt als bij het zaaien de zon voor de Waterman staat (15 februari t/m 11 maart) en de maan voor een warmtebeeld (16 en 17 februari en 5, 6 en 7 maart ). Staat de zon bij het zaaien al voor de Vissen, dan bestaat altijd het gevaar van luis. Kan i.v.m. het weer of anderszins dit vroege moment niet worden benut, dan is het beter te wachten tot de zon voor de Ram staat (20 april t/m 14 mei ) en dan gelijk de eerste vruchtdagen benutten (21, 29 en 30 april en 1, 9 en 10 mei). In de Ram- periode hebben we niet zo’n sterke blad- en halmontwikkeling en daarom zijn die cultures vergelijkenderwijs zwakker, maar hun zaadontwikkeling is zeer goed en ze hebben niet van luis te lijden.
Uien
Uit eindeloze proeven met uien, zowel plant- als zaaiuien bleek, dat wortel- en bladdagen voor zaaien en schoffelen ongeveer gelijke opbrengsten gaven. Bij de steeds met de proeven verbonden bewaarvergelijkingen is gebleken hoe ontstellend vroeg, al in de voorwinter, uien van bladdagen gaan rotten. Uien van bloem en vruchtdagen beginnen al voor Kerstmis uit te lopen. Alleen uien van worteldagen zijn houdbaar tot augustus van het volgende jaar. Pas als de zon voor de Leeuw staat beginnen ze blad te vormen.
In het voorjaar met de zon in Waterman (15 februari t/m 11 maart).wordt de
grond bewerkt.

Plantuitjes worden gepoot bij zon in de Vissen (12 maart t/m 19 april) en maan in de Steenbok ( 17 en 18 maart) of in de Maagd ( 4, 5 en 6 april.) Het rooien vindt bij voorkeur plaats bij maan in een aardeteken met de zon in Tweelingen ( 21 juni t/m 19 juli) in een dalende maanperiode (23 en 24 juli). Dan blijven ze tot mei volgend jaar hard. Voor knoflook geldt ongeveer hetzelfde. Worteldagen zijn voor het poten van knoflooktenen het beste en de herfst is voor de teelt beter dan het voorjaar, waarbij de periode, dat de zon in oktober voor de Maagd staat, de voorkeur verdient.

Wortelen
Hier zijn ook voor zaaien, verzorging en oogst de worteldagen aan te bevelen. Na schoffelen op worteldagen is het nitraatgehalte laag en het suikergehalte goed. De eerste grondbewerking zou plaats kunnen vinden tussen 19 januari en 14 februari. Dan staat de zon in Steenbok en met de maan in een aardedag (22 en 30 januari en 1, 9, 10 en 11 februari). Dan gaat de groei in de beginfase snel en vindt rijping plaats in de herfst met zon in de Maagd, die de suikervorming bevordert en het eiwit tot rijping brengt, zodat de nitraatwaarden laag blijven.

6

Zomerwortelen bij voorkeur zaaien met zon in Waterman (15 februari t/m 11 maart) en maan in een aardebeeld 18, 26, 27 en 28 februari of 8 ,9 en 10
maart). Gezaaid bij zon voor de Vissen krijgen wortelen enorm veel blad en zijn ze geneigd groene koppen te vormen, wat beide een nadelige invloed op de smaak heeft. Gezaaid bij zon voor de ram toont het gewas een zwakke groei en wordt nogal eens overwoekerd door onkruid. De winterwortel zou gezaaid kunnen worden met de zon in de Ram of de Stier (20 april t/m 20 juni ) en de maan in een aardebeeld (22, 23 en 24 april, of 2, 12, 19, 20, 21, 29, 30 en 31 mei of 8 juni.
Opmerking van schrijver van dit artikel. Met betrekking tot het zaaien van
winterwortels heb ik 2 jaar dit advies opgevolgd. Het resultaat was, dat ik
beduidend minder opbrengst had. Het was allemaal klein spul. Daarvoor zaaide ik de winterwortels altijd tegelijk met de zomerwortels. In 2020 ,2021 en 2022 heb ik ze weer gelijk met de zomerwortels gezaaid en was de opbrengst goed.
Het zaaien in zijn algemeenheid.
Uit onderzoek is ook gebleken, dat er een uitgesproken voorkeur is voor het
zaaien en planten 2 dagen voor volle maan en een duidelijke afkeur voor
de periode van nieuwe maan. Zaaien op volle maan levert volgens dit
onderzoek gewassen die te snel groeien, teveel water opnemen en daardoor
gevoelig worden voor verrotting.
Het oogsten van fruit in zijn algemeenheid.
Wil je fruit oogsten voor eigen consumptie dan moet je dit plukken bij
nieuwe maan, dan is de houdbaarheid en de smaak beter.
Over hakken en schoffelen vermeldt men voorts nog, dat dit des morgens
vitaliserend en des avonds ontvitaliserend werkt op de plant. Des morgens
is dus beter. Bij plotseling opkomende schimmel kan het soms helpen om
des avonds te schoffelen. Dan wil de schimmel nog wel eens terug in de
grond gaan.
In de biologisch dynamische hoek is men de laatste jaren bezig zich meer
te oriënteren op niet meer ploegen, de grond dus niet te keren, maar met
cultivator, frees of eg te bewerken. Op die wijze wordt de grond wel los
gemaakt, maar blijven de drie grondlagen waarin veel belangrijk
bodemleven plaats vindt in de juiste volgorde liggen. Dat zou het
bodemleven ten goede komen.
Uiteraard is het bovenstaande niet volledig. Er zijn buiten de hier genoemde
feiten nog genoeg wetenswaardigheden.
Wilt u echt meer weten over biologisch dynamisch tuinieren dan is het aan te raden om Maria Thun’s zaaikalender te kopen. Deze is te bestellen bij

www.uitgeverijchristofoor.nl

 

Met veel dank aan M.Bosgra.

Via deze link recente gegevens.

http://www.btv-elderveld.nl/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=25&Itemid=69

 

Aan gepast op 23-12-2022.