De jaarlijkse Algemene Ledenvergadering die is gehouden op:
DINSDAGAVOND 4 februari 2025
aanvang 19.30 uur in
‘De Vrijloop’
Zijl 13 te Joure
De avond van de algemene ledenvergadering begint met een algemeen gedeelte in de vorm van een
presentatie ‘Niks gewoon aan een boon’ van onze gastspreker Henk Zuidema over bonen, erwten en
Vergeten Friese Rassen.
Vergeten Friese rassen www.waldfarming.nl site van Henk Zuidema.
BONEN
Wonder van Scheemda. De kreukel erwt is een echt wonder erwtje, als je hem weekt wordt het een doperwt met de
smaak die dicht bij een verse doperwt komt.
Kollumer pronkboon: De zaden zijn prachtig zwart glimmend, de bloei stralend rood. Pronkbonen werden van
oudsher gebruikt voor de zogenaamde zoute snijbonen. Maar Henk vertelde dat ze de bonen vaak gebruiken als
droogbonen. Dan heb je geen last van draden.
De Janumer boon is afkomstig uit het Friese Janum. Het is een pronkboon, waarvan de jonge peulen worden
gegeten als snijboon. De peulen zijn lang en breed en …recht. De zaden hebben een diepzwarte kleur. Je kunt de
zaden ook als droogboon verwerken.
Pronkbonen hebben hun naam te danken aan de overdaad aan prachtige bloemen en de vaak prachtige zaden.
Meestal eet je deze bonen als snijboon maar je kunt ze ook eten als prinsessenboontjes, dopboon of als droogboon.
Als de gekleurde pronkbonen bijna afstreven, worden de bonen paars. Dit is erg gewild bij koks, oa. Yvette van
Boven
De Reade Krobbe is naar Henk’s persoonlijke mening de lekkerste “bruine boon” die er bestaat. Over de naam van
deze boon valt het volgende te zeggen. Deze droge boon noemt men in Harkema en omstreken ook wel Reade Poep.
Dat zou er op kunnen wijzen dat dit landras oorspronkelijk uit Duitsland komt. Andere benamingen voor de boon zijn
Reade Krûper, Krûpke of Kropke. Een klein kind heet in het Fries krobbe. Hij is kleiner dan de Woudboon, dus
waarschijnlijk is de naam hiervan afgeleid.
Friese gele Woudboon
De boon is strogeel van kleur met rond het uiterste gedeelte van de bruine navel een paarse rand. De boon
onderscheidt zich hierdoor van de ‘Groninger Strogele’. Het is een stamboon. Het gewas is zeer goed bestand tegen
regen en wind.
Wetenswaardigheden over de boon:
In een boon zit 21 % eiwit (in een biefstuk 22 % en in ander vlees minder dan 21 %)
Wat kunnen we maken van boontjes?:
Bestanddeel voor brood (Wâldbeantjes brood)
Pasta , helaas erg duur, namelijk 4.50 euro per pond. De pasta is glutenvrij
Tuinbonen: eerst weken en dan poffen.
Kikkererwten: Frijolemole is een ‘bonenpuree
Tips:
Neem je eigen goede boon en plant die het jaar later (dan weet je zeker dat er geen kruisbestuiving
plaatvond)
Als de bonen boven de grond komen en je ziet een ‘verkeerde’ lange steel, direct de hele plant eruit trekken
Als de boon net begint te bloeien, extra kalk of vulkaanzand erbij strooien
Als er veel regen valt en het blad wordt geel, opnieuw bemesten, want dan is de mest weggespoeld
Sojaboon: Het is goedkoper om sojabonen uit Japan te halen. Maar in Nederland kunnen we ook sojabonen telen.
De pulp, het gemalen grit dat overblijft als je de gemalen, geweekte sojabonen hebt opgekookt en gezeefd wordt in
Japan “okara” genoemd. Okara heeft bijna geen smaak maar zit wel boordevol vezels en mineralen. Er zit 36 gram
eiwit in.
Granen
Verder vertelde Henk ook nog over granen:
Khorasan Tarwe: merknaam Kamut
Khorasan tarwe is geteeld in Gelderland op onbespoten land en zonder gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen
en kunstmest. De tarwe is geliefd vanwege haar hoge voedingswaarde, betere verteerbaarheid, zoete nootachtige
smaak en stevige structuur. De tarwe is rijk aan eiwitten, vezels, vitamines en mineralen, vooral seleen.
KAMUT® khorasan is een oud graan die niet werd gewijzigd door moderne planten kweekprogramma’s. Theorie is
dat deze tarwe haar vele wenselijke kwaliteiten heeft behouden, die waarschijnlijk normaliter verloren zijn gegaan of
werden gewijzigd door de intensieve kweekprogramma’s en waardoor moderne tarwe aanzienlijk veranderden.
Utrechtse Blauwe is een oud ras wat vroeger veel geteeld werd rondom Utrecht. Het is een emmersoort (tarwe).
Het is specifiek herkenbaar aan de blauwe gloed over het veld als het graan afrijpt (juli/augustus)
Het was vrijwel geheel uit het landschap verdwenen. Boswachter en terreinbeheerder Joris Hellevoort heeft met
enkele zaadjes die voorradig waren bij de genenbank in Wageningen en wat zaad uit Canada met vallen en opstaan
het ras terug gebracht.
Gerst: Hoe gezond is zwarte gerst? In tegenstelling tot parelgerst (die gepeld, gestoomd en gepolijst is) blijft zwarte
gerst intact, dus het bevat veel volkoren voeding en zit vol met vitamine B en E , calcium, ijzer en kalium.. Het is ook
een zeer goede bron van vezels.
De Berlikumer Ui
Een prachtige ui, een beetje geel, een beetje rood en vol van smaak. Uien kunnen lang bewaard worden maar vanaf
april is het wel gedaan met de ui. Hierna komen ze vaak uit Egypte of Nieuw Zeeland.
Woudgeelje en Wierumer geeltje (aardappel)
Heerlijke aardappel, vrij klein en geel van kleur. Hoewel de oogst vroeg is kunnen de knollen lang bewaard blijven
met behoud van smaak. Maar helaas kwam er ziekte in en wordt deze aardappel nauwelijks meer verbouwd.
Sla
Tip voor sla zaaien: zaai ieder week 5 zaadjes en dan heb je de hele zomer verse sla, zonder iets te hoeven wegdoen
BELANGRIJKE DATA !!!
Himmeldagen 2025
Zaterdag 5 april 2025: van 09.00 uur tot 12.00 uur
Dinsdag 17 juni 2025: van 19.00 uur tot 21.30 uur
Zaterdag 18 oktober 2025: van 09.00 uur tot 12.00 uur